[Mégane 1] Banden en Velgen

[Benjamin Renon]

[Mégane 1] Banden en Velgen
De velg / bandmaten die voor de Mégane 1 van belang zijn.

Wie andere velgen koopt kiest het liefst voor een maatje groter in diameter. Dit houdt in dat de standaard banden dienst kunnen gaan doen als plantenbak, want zonder lasapparaat of kettingzaag is het onmogelijk deze banden te monteren op de grotere velgen. Voor de een is dit een regelrechte financiële aanslag, voor de ander is het een genot omdat de nieuwe banden platter zijn dan de oude.
Wat bepaald nu of een band geschikt is voor jouw grotere velgen? Allereerst moet de hieldiameter overeen komen met de nieuwe velgen. Da's sim-pel. Maar dan wordt het ingewikkelder. De rol omtrek van de band, ook wel Afgelegde Weg per Omwentelling of AWO genoemd, moet bijna gelijk zijn aan die van de originele bandenmaat.
Een te grote afwijking in de rolomtrek heeft negatieve gevolgen voor de rij-eigenschappen van de auto. Ook raken de kilometerteller en de ABS van slag. Daarom is het belangrijk de juiste breedte/hoogteverhouding te vinden voor jouw auto. De wiskundige Willie Wortels weten nu overigens ook waarom een band altijd platter wordt als er grotere velgen worden gemonteerd. Aan de buitenkant van de band blijft de omtrek gelijk aan de oude banden, terwijl er aan de binnenkant wat rubber verdwijnt om plaats te maken voor blinkend lichtmetaal.

In de onderstaande vergelijkingen wordt uitgegaan van een breedte maat van de velg tussen de 6 en 7,5J.
Heb je een bredere velg op het oog, vraag dan aan de velgenboer of het gaat passen en wat voor band er omheen moet.

Voor de vergelijking even diverse originele bandhoogten [Mégane I]:

Fase 1 1.6e : 175/65/14 = 22.96" (staal) of 185/55/15 = 23,01" (lmv)
Fase 1 2.0 8V : 185/60/14 = 22.74" (staal) of 185/55/15 = 23,01" (lmv)
Fase 1 2.0 16V: 195/50/16 = 23,68"

Fase 2 1.4 16V : 175/65/14 = 22.96" (staal) of 185/55/15 = 23,01" (lmv)
Fase 2 1.6 16V: 185/60/15 = 23,74"
Fase 2 2.0 16V IDE: 195/50/16 = 23,68"
Fase 2 2.0 16V (v.a. 2002 model): 195/50/16 = 23,68"
Fase 2 1.9 dTi : 185/60/15 = 23,74"

Veel gekozen maten voor vervanging:
205/40/16 = 22,46"
205/45/16 = 23,26"
205/40/17 = 23,46"
215/40/17 = 23,77"

Je ziet dus dat 215/40/17 eigenlijk de ideale maat is voor fase 2 wagens vanaf de 1.6 16V, de 1.9dTi en de fase 1 2.0 16V. Op de fase 1 1.6e en 2.0 8V en de fase 2 1.4 16V is deze maat te hoog, sterker nog ook de 205/40/17 is al een beetje aan de hoge kant. Hoe hoger de band ten opzichte van de originele hoe meer je snelheidmeter naar beneden gaat afwijken. En je gaat het ook fractioneel merken in acceleratie vermogen. Beide maten betreffen overigens verschillen die binnen de over het algemeen getolereerde marges vallen. Niet echt een probleem dus, maar wel handig om te weten wat de gevolgen zijn.

Ga je voor 16" dan is er eigenlijk maar 1 keuze en dat is de 205/45/16. Op de fase 1 1.6e en 2.0 8V en de fase 2 1.4 16V is-ie fractioneel hoger dan origineel, maar kan goed. Op alle andere modellen is-ie ietsje lager dan de originele maat.
(met dank aan EricB voor het uitrekenen)

De velg maten die voor de Mégane I phase I en II van belang zijn:
De ET waarde:
Phase I = ET37, Phase I 2.0 16v = ET44
Phase II = ET43
After market velgen zijn meestal in ET 35, en dat is geen probleem.
De steek is 4 x 100, dit wil dus zeggen dat de steekcirkel 100 is en dat er 4 gaten in moeten voor de wielbouten.
De naafdiameter is Ø 60,1, als je een velg ziet met een grotere naaf diameter dan is dit (vaak) geen probleem. Hier zijn centreerringen voor te krijgen

De standaard ET waarde is dus ET 37 / 44, echter velen vinden dat (vooral) de achterwielen te veel naar binnen staan. Om de wielen meer naar buiten te krijgen kun je gebruik maken van spoorverbreders.


Op de bovenstaande foto zijn spoorverbreders van 20 mm gebruikt. De ET waarde wordt hierdoor dus eigenlijk 37 - 20 is 17.

Voor het monteren van spoorverbreders moet je er rekening mee houden deze voor de Mégane Coupé max. 15 mm per kant mogen zijn.
In het voorbeeld van bovenstaande foto betekent dat de spoorverbreders bij de APK keuring er afgehaald moeten worden.
Als je spoorverbreders van 15 mm of meer wilt gebruiken in combinatie met een verlaagde Coupé moet je er rekening mee houden dat je de wielkast randen zal moeten laten platrollen.
Tevens dien je er rekening mee te houden dat het gebruik van spoorverbreders de levensduur van de wiellager niet ten goede komen.
Omdat de wielen meer naar buiten komen te staan zullen de lagers zwaarder belast worden.

Uitleg over de verschillende technische termen:

Velgmaat

De maat van een velg wordt weergegeven in inches. Een velg in de maat 6x14 is 6 inch breed en heeft een diameter van 14 inch. Wie zijn meetlat erbij pakt en de velgbreedte gaat controleren komt bedrogen uit; de meetlat geeft meer aan dan 6 inch. Dit komt doordat de velgbreedte wordt weergegeven over de binnenkant van de velgrand, zoals in onderstaande tekening is te zien. Als richtlijn geldt dat er aan beide zijden een halve inch moet worden opgeteld om de werkelijke breedte te verkrijgen. Voor degenen die een lesje wiskunde hebben gespijbeld: 1 inch = 2,54 cm.

ET waarde


De ET van een velg, ook wel de offset of Einpress Tiefe genoemd, bepaald hoever een velg naar binnen of naar buiten steekt in de wielkast. Een ET van 38 wil zeggen dat het bevestigingspunt 38 mm aan de buitenkant van het midden van de velg ligt (zie schematische tekening).
Steekt een velg te ver naar buiten met bijvoorbeeld ET 38, dan moet er een velg met een hogere ET worden gemonteerd. Bij ET 42 valt de velg 4 mm meer naar binnen. De regel luidt: hoe hoger de ET, hoe meer een velg naar binnen valt, en hoe lager de ET, hoe meer een velg naar buiten steekt.
Fabrikanten produceren elke velgtype maar in een beperkt aantal fitments. Het kan dus zo zijn dat de velg die je gekozen hebt niet gemaakt wordt in een ET waarde die voor jouw auto geschikt is.
Of de velg van je keuze ook daadwerkelijk past op jouw auto kun je het best navragen bij je plaatselijke velgenspecialist. Deze weet in welke fitments de velg geleverd wordt en zal je o.a. op basis van de ET-waarde adviseren de velg wel of niet te monteren. Hier is geen ijzeren regel voor. Natuurlijk zijn er per autotype bepaalde toleranties, maar ook persoonlijke voorkeur speelt een rol. De ene automoblist wil tot het uiterste gaan en is bereid de carrosserie iets aan te passen, terwijl de andere automoblist hier absoluut niets van wil weten.

Steek

De steek van een wiel heeft betrekking op de bevestiging. De steek wordt omschreven met 2 cijfers: het aantal boutgaten en de diameter van de denkbeeldige cirkel die door het hart van de boutgaten getrokken kan worden. Een steek van 4x100 betekent dus dat de velg 4 boutgaten heeft met een steekcirkel van 100 mm. Bij velgen met 4 boutgaten is het meten van de steekcirkel eenvoudig omdat de boutgaten loodrecht op elkaar staan. Je kunt dan een liniaal pakken en van hart tot hart meten. Bij velgen met 5 boutgaten wordt het meten wat lastiger. Je zult dan een denkbeeldige cirkel moeten tekenen, zoals in de tekening hieronder.

Ieder autotype heeft zijn eigen steek. Vaak hanteren autofabrikanten voor meerdere modellen dezelfde steek. Echter, er zijn altijd uitzonderingen waardoor je niet kunt zeggen: "dat is een Opel dus die auto heeft steek 4x100". Zoals al eerder vermeld produceren de velgenfabrikanten elk velgtype slechts in een bepaald aantal fitments. Je plaatselijkse velgenspecialist kan je vertellen of de velg van jouw keuze ook gemaakt wordt in de toepasbare steek voor jouw auto. Personenauto's hebben over het algemeen een 4-gats en een 5-gats steek. Terreinauto's, SUV's en bestelauto's kunnen ook een 6-gats steek hebben.

Wellicht ben je weleens velgen tegengekomen die 8 gaten vertonen op de foto. Je zult je dan nu mischien afvragen voor welke auto's deze velgen geschikt zijn. Welnu, de velg die je gezien hebt is er een met een multi-pcd ("pcd" is een veel gebruikte aanduiding voor "steek" en staat voor het engelse "Pitch Circle Diameter"). Dit wil zeggen dat de velg als het ware 2 steken heeft. 4 gaten vormen samen bijvoorbeeld de steek 4x100 en als je de velg 1/8 slag draait vormen de overige 4 gaten bijvoorbeeld steek 4x108.

Wielconstructie

De exclusievere merken hebben vaak 1 of meer meerdelige velgen in het assortiment. In de meeste gevallen gaat het dan om 2-delige velgen, maar ook 3-delig is mogelijk. Met 2-delig wordt bedoeld dat de velg uit 2 losse delen bestaat, die aan elkaar zijn gemonteerd. In vroegere tijden werden velgen veelal op deze manier gemaakt in een authentieke smederij. Hoewel moderne fabrieken nu veel gemakkelijker een 1-delige velg produceren, blijft er vraag naar meerdelige velgen. Meerdelig heeft een zeer exclusief imago. Daarnaast geven de boutjes waarmee de delen aan elkaar zijn bevestigd de velg een speciale uitstraling.

Omdat niet iedereen een portemonnee heeft met een eindeloze bodem (meerdelige velgen zijn fors duurder dan 1-delige velgen) worden er ook "2-delige look" velgen geproduceerd. Hierbij plaats men sierboutjes in de velg zodat het lijkt of het een 2-delige velg is. Het gaat hier in het algemeen niet om goedkope imitatie. Fabrikanten zien het als een hoogwaardige oplossing om liefhebbers van velgen met boutjes een betaalbare velg aan te kunnen bieden.

Montage


Bij de montage van de velgen op de auto is het van groot belang het juiste bevestigingsmateriaal te gebruiken. De originele bouten of moeren zijn niet altijd geschikt voor de montage van de lichtmetalen velgen. Als er bouten of moeren worden geleverd bij de velgen die je hebt aangeschaft, gebruik deze dan altijd in plaats van de originele bouten of moeren.

Let bij het aandraaien van de bouten of moeren op de juiste aandraaivolgorde. Volg altijd een kruislings patroon, zoals in de schematische weergaven hiernaast. Zo voorkom je dat de velg scheef getrokken wordt en vroegtijdig vast loopt op de schroefdraad.

Het vastzetten van de bouten of moeren dient met een momentsleutel te gebeuren. Het gebruik van luchtgereedschap (in werkplaatsen) is sterk af te raden.

Als je wielen demonteert en je bent van plan deze op een later tijdstip weer te monteren, markeer dan de banden met een krijtje. Gebruik de afkortingen RV, LV, RA, LA voor respectievelijk rechts voor, links voor, rechts achter en links achter. Door de wielen bij montage weer op dezelfde plaats te monteren voorkom je verslechterde rij-eigenschappen (dit heeft te maken met de afslijting van het loopvlak van de band)

Centreerringen

Veel fabrikanten werken met een ringensysteem om een bepaalde velg op meerdere typen auto's te kunnen monteren. Dit heeft te maken met de naaf van de auto. De naaf is het best voor te stellen als het uiteinde van de wiel-as van de auto. Het naafgat van de velg (het gat in het midden) moet hier exact op aansluiten. Nu is het zo dat de diverse autotypes verschillende naven hebben. Naaf 60 (mm) en 56 zijn bijvoorbeeld 2 voorkomende maten. Normaal gesproken zou een velg met een naafgat van 60 mm niet gemonteerd mogen worden op een auto die een naaf van 56 mm heeft. Door een plastic of metalen ring in het naafgat van de velg te plaatsen kan de diameter worden teruggebracht naar 56 mm, waardoor montage wel mogelijk is.

De centreerring zorgt er voor dat de velg netjes op z'n plaats wordt gehouden. Zonder deze ring zou de velg alleen door de bouten op z'n plaats worden gehouden en is de kans op onbalans veel groter.

Spoorverbreders
Spoorverbreders worden in het algemeen niet veel gebruikt, maar in verband met de volledigheid besteden we er hier toch aandacht aan.

Een spoorverbreder is een "metalen schijf" die tussen de velg en de as van de auto gemonteerd wordt. Hierdoor komt de velg meer naar buiten te staan in de wielkast. In feite wordt hiermee dus de ET van de velg verlaagd.

Het is van het grootste belang dat bij het gebruik van spoorverbreders het juiste bevestigingsmateriaal wordt gebruikt. De bouten die met de lichtmetalen velgen worden meegeleverd zullen niet lang genoeg zijn als er spoorverbreders worden gebruikt.

Laat het monteren van spoorverbreders bij voorkeur over aan de banden- en   velgenspecialist. Een verkeerde montage van spoorverbreders is levensgevaarlijk.

Enkele velgenfabrikanten werken standaard met spoorverbreders. Zij zullen bij de levering van de velgen rekening houden met jouw type auto en het juiste bevestigingsmateriaal meeleveren.

Onderhoud

Was de velgen regelmatig.
Door wekelijks het vuil van de velgen te verwijderen zijn ze na een jaar nog steeds als nieuw.
In de handel zijn speciale borstels te verkrijgen waarmee het schoonmaken van velgen een stuk makkelijker gaat.
Het schoonmaken kan het best gebeuren met water en auto-shampoo.
Voor sterk vervuilde velgen is het aan te raden speciale velgenreiniger te gebruiken.
Let er echter wel op dat bepaalde velgenreinigers agressieve bestandsdelen bevatten. Laat dit goedje dus niet te lang intrekken en spoel direct na met veel water!

Helaas komt het vaak voor dat lichtmetalen velgen beschadigt raken door stoepranden of door oxidatie. Vooral in de winter, als er met pekel wordt gestrooid, hebben velgen het zwaar te verduren.
Gelukkig zijn er in Nederland een aantal bedrijven die zich gespecialiseerd hebben in het opknappen van velgen. De resultaten zijn vaak verbluffend.
Enkele bekende bedrijven zijn: De Velgen dokter, Wheeltrim en Velgen service Hellevoetsluis.

De Banden

Naast het Merk en type van de band zie je ook en code op je band staan, bijv 195/50 R15 85V.
Wat kun je hier nu uit lezen?

195     De breedte van de band in mm.
50     De hoogte/breedteverhouding. In dit geval is de hoogte 50% van 195 mm.
R     Staat voor "Radiale opbouw"
15     De hieldiameter in inches. De band past in dit geval op 15" velgen.
85     De belastingsindex (85= 515 Kg).
V     Het snelheidssymbool (V= maximaal 240 km/u)


De belastingsindex (ook wel "load index" genoemd) en het snelheidssymbool worden door middel van een code weergegeven. In onderstaande tabellen vind je de betekenissen van de codes.

Maximum
snelheid
Q    160 km/u    T    190 km/u    W    270 km/u
R    170 km/u    H    210 km/u        300 km/u
S    180 km/u    V    240 km/u    ZR    > 240 km/u